انتخاب رشته کنکور سراسری 1401

هنگامی که کنکور سراسری برگزار شد و رقابت بین داوطلبان  صورت گرفت، نوبت به اعلام نتیج می رسد تا کسانی که در این رقابت از دیگران پیشی گرفتند بتوانند رشته هایی که تمایل به ادامه تحصیل در آن را دارند انتخاب کنند تا در نهایت در یکی از آن ها پذیرفته شوند و ادامه تحصیل دهند. در این مقاله با قسمت های مختلف کارنامه و سایر موراد با اهمیت آشنا خواهید شد.

آشنایی با قسمت های مختلف کارنامه کنکور سراسری

بعد از اینکه نتایج اولیه کنکور سراسری بر روی سایت سازمان سنجش قرار گرفت داوطلبان کارنامه اولیه خود را می توانند مشاهده کنند که این کارنامه دارای بخش های مختلفی است که لازم است از آن آگاه باشند تا انتخاب رشته را با دقت بیشتری انجام دهند و انتخاب های خود را نسوزانند. در زیر یک نمونه از کارنامه مربوط به رشته ی تجربی آورده شده است. به علت اینکه کارنامه سایر رشته ها نیز به همین منوال است ما به یک نمونه از رشته تجربی بسنده کرده ایم.

قسمت اول

در قسمت اول کارنامه ها درصدهای شما در هر درسی محاسبه شده است. همانطور که میدانید فرمول محاسبه درصد برای هر درسی استفاده از 3 امتیاز مثبت برای هر پاسخ صحیح و 1 امتیاز منفی برای هر پاسخ غلط است. این درصد ها با مطابقت پاسخ شما با کلید نهایی سازمان سنجش است. در کلید نهایی پاسخ سوالاتی که در آزمون احیانا اشتباه بوده و مورد اعتراض واقع شده نیز تصحیح گردیده است و درصد نهایی شما طبق پاسخنامه نهایی مورد محاسبه قرار گرفته است.

قسمت دوم

مهم ترین بخشی که داوطلبان باید به آن توجه داشته باشند همین قسمت است که در صورت اطلاع از این مفاهیم می تواند بهترین انتخاب رشته را با توجه به عملکرد خود داشته باشد. ممکن است با واژه تراز مواجه شده باشید و بپرسید تراز چیست؟ تراز یا نمره کل در واقع استفاده از تحلیلی آماری برای رسیدن به عددی است که در آن عدد همه درصدهای دانش آموز در همه دروس لحاظ شده باشد. فرمول تراز از تحلیل های تقریبا پیچیده آماری به دست می آید. خوب است که داوطلب پارامترهای موثر در تراز را بداند. در فرمول محاسبه تراز علاوه بر درصد شما در هر درس، میانگین درصد کلیه شرکت کننده ها در آن درس و تعداد کل شرکت کننده ها نیز لحاظ می شود. به همین دلیل است که همیشه می گویند اگر درسی سخت باشد برای همه سخت است و اگر آسان باشد برای همه آسان است. آوردن میانگین درصد کلیه شرکت کنندگان هر درس در فرمول تراز عملا باعث می شود صرفا بزرگی یا کوچکی درصد شما در هر درس مهم نباشد. زیرا مثلا ممکن است شما فیزیک را 60 درصد زده باشید اما چون میانگین شما از میانگین درصد رتبه های زیر 1000 در درس فیزیک کمتر است تراز درس فیزیکتان از میانگین رتبه های زیر 1000 کمتر شود ولی درس ریاضی را 50 درصد زده باشید اما چون میانگین درصدتان در درس ریاضی از میانگین درصد رتبه های زیر 1000 بیشتر است ترازتان در درس ریاضی از میانگین رتبه های زیر 1000 بیشتر شود.

در انتها تراز شما در هر درس در ضریبش ضرب می شود و با هم جمع می شوند و در انتها بر مجموع ضرایب همه دروس تقسیم می شود و نمره کل یا تراز شما به دست می آید. بیشترین تراز حاصله از بین همه دانش آموزان شرکت کننده می شود رتبه یک کنکور سراسری و تراز های پایین تر از آن رتبه های بعدی می شوند. به همین سادگی رتبه هر کسی در کنکور سراسری پس از محاسبه تراز یا نمره کل آن به دست می آید. پس از آنکه رتبه کل یا کشوری هر دانش آموز به دست آمد در گام بعدی دانش آموزان را در سهمیه خودشان نیز دسته بندی می کنند و اینچنین رتبه در سهمیه برای هر دانش آموز محاسبه می شود.

در قسمت دوم کارنامه در ردیف اول درصد تاثیر سوابق تحصیلی را مشاهده می کنیم که مستقیما درارتباط با دیپلم دانش آموز و گروه آموزشی ای است که دانش آموز در آن کنکور داده است. اگر دانش آموز در رشته ای که دیپلم گرفته است کنکور بدهد تاثیر سوابق تحصیلی 25 درصد و اگر در رشته دیگری کنکور بدهد این درصد پایین تر است. برای هر رشته توضیحات درصد سوابق تحصیلی در دفترچه ثبت نام کنکور سراسری آورده شده است. در ردیف دوم رتبه دانش آموز در سهمیه آورده شده است که در واقع در ابتدا رتبه کشوری هر دانش آموزی از روی نمره کل یا ترازش به دست آمده است و پس از آن دانش آموزان را در سهمیه خودشان قرار داده و از روی رتبه کشوری شان مجددا رتبه گذاری کرده اند. در ردیف سوم رتبه کشوری داده شده است که این رتبه از روی تراز یا نمره کل به دست امده است. در ردیف چهارم نمره کل نهایی یا همان تراز امده است که اعداد ردیف های دوم و سوم تابعی از همین نمره کل است.

حال وقت پاسخ گویی به این سوالات رسیده است که معنی زیرگروه ها چیست؟ چرا نمره کل، رتبه کشوری و رتبه در سهمیه ما در هر زیرگروه با زیرگروه دیگری متفاوت است ؟ اگر به دفترچه اولیه سازمان سنجش مشاهده می کنید که در هر گروه آموزشی (مثل ریاضی فیزیک، تجربی و ....) چندین زیرگروه وجود دارد و هر زیرگروه شامل رشته های مشخصی است که این رشته های در زیرگروه های مختلف یا یکدیگر هم پوشانی ندارند یعنی هر رشته ای فقط در داخل یک زیرگروه است. همچنین ضرایب دروسی که در کنکور سراسری می آید در هر زیرگروه با زیرگروه دیگری متفاوت است. یکی از شاخص ترین این تفاوت ها صفر بودن ضریب زمین شناسی در زیرگروه یک تجربی است که چون بیشتر رشته های خوب رشته تجربی در این زیرگروه است پس عملا بیشتر دانش آموزان رشته تجربی این درس را رها می کنند.

نمره کلی که محاسبه می شود در هر زیرگروه با زیرگروه دیگر به دلیل متفاوت بودن ضریب هر درس متفاوت است. اگر به یاد داشته باشید در بالا گفتیم که نمره نهایی شما میانگین وزنی نمره شما در هر درس است یعنی نمره هر درستان را در ضریبش می کنند و بر مجموع ضرایب تقسیم می کنند بنابراین چون ضرایب در هر زیرگروه متفاوت است پس نمره کل نهایی و به تبع آن رتبه کشوری در هر زیرگروه و رتبه سهمیه در هر زیرگروه متفاوت خواهد شد.

قسمت سوم

در این قسمت از کارنامه داوطلب می تواند متوجه شود که در انتخاب چه دانشگاه هایی مجاز شده است. شما در نهایت باید لیستی از رشته محل های انتخابی تان را وارد سایت سازمان سنجش کنید. یعنی مثلا انتخاب اول شما رشته ی ایکس در دانشگاه بخصوصی  است. تا وقتی که شما در آن دانشگاه  مجاز نشده باشید حق انتخاب رشته در آن دانشگاه را ندارید پس از طریق این قسمت می توانید متوجه شوید در چه مجموعه از دانشگاه ها مجاز به "انتخاب رشته" شده اید. در ادامه نحوه مجاز شدن در هر یک از این دانشگاه ها را توضیح خواهیم داد.

روزانه و نوبت دوم

طبق آمار چیزی حدود 60 درصد از شرکت کنندگان برتر هر رشته برای انتخاب دانشگاه های روزانه و نوبت دوم (یا همان شبانه) مجاز به انتخاب رشته می شوند. ( این عدد در رشته های انسانی و ریاضی تا 90 درصد هم بالا می رود) بنابراین برای اینکه مجاز به انتخاب رشته در دانشگاه های روزانه یا شبانه شوید در کنکور ریاضی و انسانی حدودا باید رتبه کشوری تان کمتر از 120000 و در کنکور تجربی حدودا کمتر از 250000 کشوری شده باشید.

نیمه حضوری، مجازی و پردیس های خودگردان

در این موارد نیز رتبه مجاز شدن در این دانشگاه ها نیز حدودا با رتبه مجاز شدن در روزانه و نوبت دوم برابر است و تفاوت چندانی ندارد.

ویژه فرهنگیان

این مورد تنها برای کسانی است که در ثبت نام اولیه کنکور سراسری خود را شاغل رسمی یا پیمانی در آموزش و پرورش معرفی کرده باشند. دقت کنید مجاز شدن در این گونه دانشگاه ها با مجاز شدن برای مراکز تربیت معلم متفاوت است.

دانشگاه فرهنگیان (مراکز تربیت معلم سابق)

اگر در این دانشگاه ها مجاز شدید یعنی می توانید دانشگاه های تربیت معلم را در انتخاب های خود بیاورید. مجاز شدن در این دانشگاه ها سه شرط اصلی دارد:

1- حداکثر سن 22 سال (تا 1 مهر) باشد.

2-  معدل سه سال دیپلم بالاتر از 15 باشد.

3-  نمره کل دانش آموز بالاتر از 6500 باشد.

در صورت داشتن این سه شرط، سیستم بصورت خودکار شما را برای مراکز تربیت معلم یا همان دانشگاه های فرهنگیان مجاز به انتخاب رشته می کند و نیازی به اعلام علاقه مندی در جای خاصی نیست.

رشته های پیام نور و غیر انتفاعی (پذیرش بر اساس کنکور و سوابق تحصیلی)

در صورت تمایل به انتخاب رشته های دانشگاه های پیام نور و غیر انتفاعی، صرفا کافیست کارت اعتباری این دانشگاه ها را تهیه کرده باشید. این کارت را هم می توانستید در زمان ثبت نام کنکور تهیه کنید و اگر هم به هر دلیلی قبلا این کارت را تهیه نکرده اید می توانید هنگام انتخاب رشته نیز کارت علاقه مندی به شرکت در دانشگاه های پیام نور و غیرانتفاعی را تهیه کنید.

قسمت چهارم

خلاصه ای سه قسمتی که خدمتتان توضیح داده شد در این قسمت آورده شده است. همانطور که مشاهده می کنید بیشترین نمره زیرگروه ها را آورده است که از قسمت شماره دو به دست آمده است. رتبه کل در سهمیه و رتبه کشوری نیز از میانگین گرفتن رتبه در زیرگروه های مختلف به دست آمده است. آخرین رتبه مجاز در سهمیه در دوره های روزانه و نوبت دوم علاوه بر جنبه اطلاع رسانی به نظر بنده می تواند آمار خوبی جهت درک شانس قبولی شما باشد.

معمولا رتبه آخرین نفر مجاز به انتخاب رشته در دوره های روزانه و نوبت دوم را بر مبنای سه برابری به دست می آورند. یعنی ظرفیت کل صندلی های خالی برای هر منطقه را به دست می آورند و ان را ضرب در عددی حدودا برابر با 3 می کنند. علت این سه برابری اعلام ظرفیت این است که اگر در بین رتبه های خوب کسی نخواست انتخاب رشته کند فرصت برای دیگران باشد که جای او را پر کنند و به گونه ای با این کار می خواهند فرصت را در اختیار عده ای بیشتر از ظرفیت قرار دهند که درصورت انصراف عده ای از مجازین از انتخاب رشته ظرفیت دانشگاه های روزانه توسط عده دیگری پر شود و کار ترجیحا به تکمیل ظرفیت نکشد. پس هرچقدر فاصله رتبه شما با آخرین رتبه قبولی در سهمیه تان بیشتر باشد شانس قبولی شما نیز بیشتر است.