معرفی رشته علوم اقتصادی

در مناطقی که ما زندگی می کنیم مراکز خدماتی و ده ها واحد خدماتی دیگر به چشم می‌خورد. سازمان یا نهاد خاصی مسئول ایجاد این مراکز نیست و خیلی ها در طول زمان تغییرات زیادی کرده اند و علمی که توجیه کننده ی این مسائل است، علم اقتصاد است. پس علم اقتصاد، علم تخصیص بهینه منابع است. منابعی که کم یا محدودند. این علم در مراکز آموزش عالی تحت عنوان رشته علوم اقتصادی ارائه می‌شود.

رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی 6 شاخه اقتصاد نظری، بازرگانی، کشاورزی، پول و بانکداری، صنعتی و حمل و نقل را شامل می شود و داوطلبان گروه های آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی می‌توانند این رشته را انتخاب کنند. البته برای داوطلبان علوم انسانی شاخه اقتصاد نظری ارائه نشده است.

اما به گفته استادان این رشته تفاوت شاخه‌های مختلف اقتصاد در مقطع کارشناسی کمتر از 30 واحد درسی است و چون دانشجویان می‌توانند 9 واحد اختیاری خود را از شاخه دیگر انتخاب کنند، تفاوت قابل توجهی بین شاخه‌های مختلف این رشته وجود ندارد. بویژه این که بین دروس تخصصی هر شاخه نیز تشابه‌های بسیاری وجود دارد برای مثال از یازده درس اختصاصی شاخه اقتصاد پول و بانکداری , چهار درس آن با شاخه اقتصاد بازرگانی مشترک است.

دروس مشترک در همه شاخه‌های علوم‌اقتصادی 

زبان خارجه تخصصی

اصول سازمانی و مدیریت

حقوق تجارت

مبانی جامعه‌شناسی

ریاضیات

آمار

روش تحقیق

اصول حسابداری

جغرافیای اقتصادی ایران

اقتصاد خرد

اقتصاد کلان

پول و بانکداری

مبانی فقهی اقتصاد صدر اسلام, 

نظام‌های اقتصادی

تجارت بین‌الملل

اقتصاد توسعه

اقتصاد ایران

شاخه اقتصاد نظری

پایه و اساس اصلی تئوری‌های اقتصادی مانند اقتصاد ریاضی و اقتصاد سنجی در شاخه اقتصاد نظری مطالعه و بررسی می‌شود؛ پس این شاخه بیشتر جنبه انتزاعی و تئوری دارد و تأکید آن بر روی تئوری‌های ریاضی است و دانشجوی اقتصاد نظری زیاد در مورد تجارت مطالعه نمی‌کند.

دروس تخصصی اقتصاد نظری

اقتصاد کشاورزی

اقتصاد مدیریت

اقتصاد ریاضی

اقتصاد سنجی

تاریخ عقاید اقتصادی

برنامه‌ریزی اقتصادی

اقتصاد منابع

شاخه اقتصاد بازرگانی

در این شاخه دانشجویان با جنبه‌های توصیفی و تحلیلی مدیریت تولید، مدیریت بازاریابی و کاربردهای آن، قوانین و مقررات مالیات در ایران، انواع حسابرسی و اصول حسابداری آشنا می‌شوند و با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری و متدهای کمی، تعیین خط مشی مطلوب را در مسائلی که یک مدیر با آن مواجه می‌شود، فرا می‌گیرد.

دروس تخصصی اقتصاد بازرگانی

اقتصاد مدیریت

روش‌های مقداری در بازرگانی

مدیریت تولید

ارزیابی طرح‌های اقتصادی

حسابداری شرکت‌ها

حسابداری صنعتی

اصول بازاریابی,

اصول بیمه

مدیریت مالی

شاخه اقتصاد صنعتی

در این شاخه دانشجویان با گذراندن واحدهایی با ساختار بازار صنعت، بازرگانی بین‌المللی، منافع و مضرات انحصار, سیاست رقابت، منافع مصرف‌کننده، هزینه‌ها و حقوق و مقررات کاری که تنظیم‌کننده روابط بین کارگران و کارفرمایان است آشنا می‌شوند.

دروس تخصصی اقتصاد نظری

اقتصاد صنعتی

حسابداری شرکت‌ها

حسابداری صنعتی

اقتصاد منابع

مدیریت تولید

ارزیابی طرح‌های اقتصادی

اقتصاد سنجی

حقوق کار و روابط صنعتی

پژوهش عملیاتی

شاخه اقتصاد پول و بانکداری

دانشجویان در شاخه اقتصاد پول و بانکداری با طریقه عملکرد بانک‌های داخلی و خارجی، اسناد اعتباری ارزی سیاست‌های پولی و مالی تحت عنوان مهم‌ترین سیاست‌های ثبات اقتصادی و چگونگی تجزیه و تحلیل صورت حساب‌های مالی آشنا می‌شوند.

دروس تخصصی اقتصاد پول و بانکداری

عملیات بانکی داخلی

عملیات بانکی خارجی

سیاست‌های پولی و مالی

بانکداری اسلامی

روش‌های مقداری در بازرگانی

سازمان‌های پولی و مالی بین‌المللی

حسابداری شرکت‌ها

تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی

ارزیابی طرح‌های اقتصادی

تأمین منابع مالی و بورس اوراق بهادار

مدیریت مالی

شاخه اقتصاد کشاورزی

در شاخه اقتصاد کشاورزی هم دانشجویان با محصولات کشاورزی و زمین و زراعت سر و کار دارند زیرا بازار محصولات کشاورزی در خیلی از موارد، پیوستگی تولید را ندارد و متغیرهایی مثل آب و هوا و خاک در آن اثر می‌گذارد، به مطالعه تخصصی و ویژه‌ای نیازمند است؛ یعنی کارشناس اقتصادی این بخش باید علاوه بر آشنایی با اصول و مبانی علم اقتصاد، با مسائل کشاورزی از قبیل تولید کشاورزی و بازارهای محصولات کشاورزی آشنایی داشته باشد.

دروس تخصصی اقتصاد کشاورزی

اقتصاد کشاورزی

توسعه و سیاست کشاورزی

اقتصاد منابع

اقتصاد سنجی

ارزیابی طرح‌های اقتصادی

بازاریابی محصولات کشاورزی

مدیریت مزرعه

جامعه‌شناسی روستایی

پژوهش عملیاتی

توانایی‌های لازم

در دبیرستان کتاب اقتصاد فقط برای دانش‌آموزان رشته علوم‌انسانی ارائه شده است و چون مباحث این کتاب بیشتر حفظی هستند خیلی از داوطلبان آزمون سراسری فکر می‌کنند که برای موفقیت در رشته اقتصاد باید حافظه قوی داشته باشند که بتوانند مفاهیم و نظریه‌های متعدد را حفظ کنند. ولی باید در درس ریاضی قوی باشند تا بتوانند در این رشته موفق شوند. دانشجوی اقتصاد لازم است که به مباحث اجتماعی نیز علاقه‌مند باشند و الفبای جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و روانشناسی را بداند چون اقتصاد یک حلقه از علوم اجتماعی است و زنجیره علوم اجتماعی نیز به هم مرتبط است.

بازار کار، درآمد و حقوق

دانشجویان دوره کارشناسی اقتصاد نباید انتظار داشته باشند که پس از فارغ‌التحصیلی به طور تخصصی و کاربردی فعالیت کنند زیرا فقط اطلاعات اولیه و پایه را مطالعه کرده اند و اگر قوی باشند تازه می توانند مدل های اقتصادی بنویسند و تجزیه و تحلیل کنند و پیشنهادهای تازه‌ای برای رفع مشکلات اقتصادی مؤسسه و سازمان‌های مختلف بدهند.

اینطور هم نیست که فارغ‌التحصیلان این رشته بازار کار نداشته باشند زیرا می‌توانند در بخش‌های مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش مالیات، وزارت صنایع، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و مرکز آمار فعالیت کنند و مهمتر از همه اینکه حتی اگر فارغ‌‌التحصیلان اقتصاد در رشته تخصصی خود فعالیت نکنند, به دلیل داشتن ذهنی باز و تحلیل‌گر و آشنایی صحیح با مسائل و مباحث اقتصادی, نگاه کارشناسانه‌ای نسبت به جامعه و پیرامون خود دارند و می‌توانند در هر شغلی موفق و کارآمد باشند.