مهندسی عمران‌ ـ نقشه‌برداری

علم نقشه‌برداری علم و فن پردازش، تجزیه و تحلیل، تفسیر و نمایش اطلاعات مکانی برای اجرایی کردن پروژه‌های عمرانی است. این گرایش‌ از عمران، با جغرافیا و سنجش‌ از راه‌ دور، ارتباط‌ نزدیکی‌ دارد. نقشه‌برداری‌ بیشتر برای‌ سازه‌های‌ بزرگ‌ خارج‌ از شهر مثل‌ سیلوها، پل‌ها، تونل‌ها و سدها کاربرد دارد و کارهای‌ میدانی‌ و صحرایی‌ این‌ رشته‌ خیلی زیاد است‌ و قسمت نقشه‌برداری‌ زیرزمینی‌ آن‌ سخت و خشن و طاقت فرسا است.

مهندسی عمران با گرایش نقشه برداری خیلی تعریف درستی از این رشته نیست زیرا درس های تخصصی رشته مهندسی عمران با گرایش نقشه برداری اشتراک خیلی کمی با رشته مهندسی عمران گرایش عمران دارد به خاطر همین گروه نقشه برداری دانشگاه تهران از دانشکده مهندسی عمران جدا شده است و به عنوان یک دانشکده مستقل کار می کنند و اسم این دانشکده نقشه برداری و اطلاعات مکانی شده است.

گرایش نقشه برداری از مهندسی عمران در واقع رشته مکمل برای مهندسین عمران است یعنی هر پروژه که ساخت و ساز عمرانی را در پی دارد اول باید مهندس نقشه بردار با تعیین پستی بلندی های زمین منطقه یک نقشه دقیقی از آن منطقه ارائه دهند تا مهندسین عمران بتوانند مراحل بعدی را دنبال کنند.

خوب است بدانید که در طول یک پروژه عمرانی تا آخر آن مهندس نقشه بردار مسئولیت دارد که دقت و اجرای دقیق طرح را کنترل کند. یعنی لازم از مهندس نقشه بردار علاوه براینکه نقشه برداری را به دوربین انجام می دهد در کارهای دیگر هم فعالیت کنند و ایفای نقش کند. 

توانایی های لازم

کسانی که در رشته نقشه برداری ادامه تحصیل دهند باید به دروس هندسه مثلثات فیزیک آمار و احتمالات علاقه زیادی داشته باشند چون پایه و اساس این رشته مبحث های تئوری ریاضی و هندسه است و حتی به مهندس نقشه بردار مهندسی هندسه هم می‌گویند. کسی که بتواند تحلیل چندمعیاره و درک عمیق از مباحث فیزیکی داشته باشد و بتواند از علم ریاضی استفاده کند می تواند در این رشته موفق باشد کسانی که پشتکار داشته باشند می‌توانند به آینده شغلی خوب امیدوار باشند.

در مقطع کارشناسی در بیشتر گرایش ها و درس های این رشته لازم است فرد کار با نرم افزار های مانند : Civil3D , ArcGIS و همچنین زبان های برنامه نویسی مانند C++ ، MATLAB ، SQL  را به خوبی بیاموزد.

واحد های درسی

دروس پایه

ریاضی 1

ریاضی 2

معادلات دیفرانسیل

آمار و احتمالات مهندسی

برنامه نویسی کامپیوتر

محاسبات عددی

دروس تخصصی

ریاضیات مهندسی

هندسه دیفرانسیل

تئوری خطاها

سرشکنی

فوتوگرامتری

پایگاه داده

ژئودزی

فیزیکال ژئودزی 

دروس اختیاری

برنامه نویسی کامپیوتر پیشرفته

زبان تخصصی

محیط زیست و غیره

برخی دانشگاه هایی که در مقطع کارشناسی مهندسی نقشه برداری پذیرش دانشجو دارند :

ادامه تحصیل

به خاطر این که رشته ی مهندسی نقشه برداری بسیار گسترده است کسانی که می‌خواهند موقعیت شغلی مناسبی داشته باشند و در این رشته کسب تخصص کنند باید با توجه به تخصص مورد نیازشان در دوره کارشناسی ارشد و دکترا هم ادامه تحصیل دهند. بعضی از گرایش‌های مهندسی نقشه‌برداری که در ایران تدریس می شوند به شرح زیر است :

مهندسی نقشه برداری - سنجش از دور

مهندسی نقشه برداری - سیستمهای اطلاعات جغرافیایی

مهندسی نقشه برداری - فتو گرامتری

مهندسی نقشه برداری - ژئودزی

مهندسی نقشه برداری - ژئودزی گرایش هیدروگرافی

بازار کار

فارغ التحصیلان رشته مهندسی نقشه برداری در هر مقطعی که باشند یعنی کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا می تواند به سرعت جذب بازار کار شود. بخاطر اهمیت که این رشته در کارهای عمرانی دارد و همچنین محاسبات فراوان ریاضی تولید های پیشرفته خطا این رشته بازار کار نسبتا مناسبی را دارد.

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، وزارت راه و شهرسازی، شرکت نفت، سازمان آب و فاضلاب، سازمان بنادر و کشتیرانی، سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سازمان نقشه‌برداری کشور، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، شهرداری هاو شرکت های مشاوره و پیمانکاری کارهای عمرانی زمینه های شغلی مربوط به این رشته هستند و یکی از خوبی های اسن رشته تعداد کم دانشگاه هایی است که این رشته را تدریس می کنند که باعث می شود فارغ التحصیل این رشته هم کمتر باشد و همه بتوانند جذب بازار کار شوند.

وضعیت در جهان

نمی‌توان منکر نقش بسیار مهم مهندس نقشه بردار در انجام پروژه های مختلف در تمام جهان شد زیرا محصولات نقشه برداری و تحلیل های مهندسان نقشه بردار جزء لاینفک پروژه های ساختمانی و تحقیقاتی است. مهندسی ژئوماتیک در بحث محیط زیست هم به تازگی به بحران محیط زیست تبدیل شده است و نقش مهمی در تحلیل وضعیت و ارائه طرح های پیشنهادی و نظارت بر اجرای آن ها دارد.

با توجه به اینکه علم در همه گرایش‌ها و در همه زمینه ها در حال پیشرفت است مهندسی نقشه برداری هم در حال پیشرفت است و روز به روز گسترده‌تر می‌شود و لازم است که این رشته از نظر علمی در عرصه نرم افزاری و تجهیزات ایمن گسترده شود و به روز شود زیرا در حال حاضر در کل دنیا هدف در پروژه های نقشه برداری این است که با افزایش دقت سرعت انجام پروژه بالا رود.

طبق نظام رتبه بندی QS بهترین دانشگاه ها در رشته مهندسی نقشه برداری به ترتیب زیر است :

درآمد و حقوق

طبق آخرین اطلاعاتی که از حقوق دریافتی مهندسان عمران در دست است با توجه به اینکه این افراد در کدام شرکت ها و شهرها کار می‌کنند میانگین حقوق متفاوتی دارند. با توجه به اینکه این افراد کارآفرین باشند یا بتوانند در حوزه کاری خودشان دفتر مجزا تاسیس کنند با توجه به پشتکار و فعالیتشان میزان حقوق متفاوت خواهند داشت.